Artykuł opublikowany: 2025-08-29

Nigdy nie rozumiałem baz wektorowych, dopóki nie zobaczyłem tego diagramu.
Podzielę się nim z Wami, żebyśmy mogli popisać się przed ziomkami... o ile nie będziemy chcieli zostać w domu pod kocykiem.

Dlaczego wektory mają takie znaczenie dla sztucznej inteligencji?

Mówimy tutaj o wektorach w sensie matematycznym, nie o plikach SVG, które tworzymy w Illustratorze. Chociaż spoiler alert... to też ta sama matma pod spodem.

Wektor w kontekście AI to przypisanie liczb do słowa. Każde słowo ma swoją "tożsamość matematyczną" zapisaną jako ciąg setek liczb, np. [0.2, -0.5, 0.8, ...]. Te liczby kodują znaczenie w sposób, który komputer rozumie.

Proste wyjaśnienie wektorów w AI

Żeby zrozumieć wektory w AI, wylosujmy sobie jakieś randomowe słowa: kotek, kapibara, kanapkownia, może zupełnie przypadkowo numer 2137 i celowo dodam słowo "zamek".
Na pierwszy rzut oka możemy połączyć kota i kapibarę, bo to zwierzątka, więc będą miały podobny kierunek wektorowy. Ale kotek i kanapkownia to będą wektory w zupełnie innym kierunku... no, chyba że w menu będą serwować... ach, nieważne.

I właśnie pod spodem te AI-e mają sobie takie wektory z gigantycznymi informacjami i dodatkowymi odnogami. Nauczyły się tego podczas fazy uczenia. Same sobie zrobiły te powiązania, wykrywając schematy w danych źródłowych. W ten sposób są w stanie policzyć, co jest blisko siebie, a co nie.

Skąd AI wie o czym do niego piszemy?

Podawanie kontekstu może też zmienić trajektorię. Kanapkownia może być na ulicy o numerze 2137, a może serwują kanapki dla kapibar i lokal jest zamykany na złoty zamek. Wtedy wszystkie wektory będą skierowane w podobną stronę. Ciekawe, nie? A może to nie zamek, tylko zamek? Słowa tak samo pisane (homografy) są trudne dla AI, bo muszą polegać na kontekście. W sumie my, ludzie, też. W pierwszym momencie, jak podałem słowo "zamek", to miała/eś w głowie budowlę czy mechanizm?

I oto krótka lekcja o tym, dlaczego wektory królują w sztucznej inteligencji. Pewnie się zastanawiasz, do czego ta wiedza Ci się przyda? Otóż... ja też nie wiem. Ale teraz ją posiadasz. Miłego dnia i smacznej kawusi.

#wektory #embeddingi #bazy wektorowe
Info o AI: Audio w tym poście zostało wygenerowane przez AI, także obrazy (assety) do slajdów. Teksty są w 100% wymyślone przez człowieka, sprawdzone przez drugiego człowieka oraz AI.