Efekt Zeigarnik i paradoks nieosiągalnego mistrzostwa - dlaczego to nas motywuje?
Czym jest efekt Zeigarnik?
Czy kiedykolwiek nie mogła/eś zasnąć, myśląc o niedokończonym zadaniu? A może zauważyła/eś, że po jego ukończeniu natychmiast o nim zapominasz? To właśnie efekt Zeigarnik w działaniu!
Bluma Zeigarnik (rosyjska psycholog) zauważyła, że kelnerzy w restauracji znacznie lepiej pamiętali niezrealizowane zamówienia niż te już zrealizowane. Przeprowadzone później badania potwierdziły, że ludzie lepiej zapamiętują i częściej myślą o zadaniach niedokończonych niż o tych, które już ukończyli.
Nasz mózg tworzy psychologiczne napięcie wokół niedokończonych zadań, które domaga się rozładowania. To napięcie działa jak wewnętrzny motywator, który nie daje nam spokoju, dopóki nie dokończymy rozpoczętego zadania.
Jak wykorzystać efekt Zeigarnik w praktyce?
Dlatego tak dobrze działają paski postępu - progressbary. Można wykorzystać ten efekt w praktyce, w projektach UI.
Przykłady:
1 - Rozpoczęcie zadania jest często najtrudniejsze, ale gdy już zaczniesz, efekt Zeigarnik pomoże Ci utrzymać motywację. Zachęć użytkownika do skomplikowanego zadania czymś prostym.
2 - Stosuj strategiczne przerwy, aby użytkownik miał czas przyswoić wiedzę i pomysleć w tle.
3 - Listy zadań. Ponoć je uwielbiamy, chcemy odhaczyć kolejny punkt. Te mini nagrody nas motywują.
Efekt obdarzonego postępu (Endowed Progress Effect)
gdy widzimy, że już zrobiliśmy pewien postęp (nawet jeśli jest on sztucznie stworzony), jesteśmy bardziej zmotywowani, by kontynuować. Dlatego paski postępu często zaczynają się od pewnego wypełnienia, a nie od zera.
Często powtarzasz: “Ach, mogła/em to zrobić lepiej”? Grafik nigdy nie będzie w pełni zadowolony ze swojej pracy - zawsze dostrzeże drobne niedoskonałości, które można ulepszyć. I właśnie to ciągłe poczucie "mogę lepiej" jest potężnym motywatorem.
Dlaczego nieosiągalne mistrzostwo nas motywuje?
Gdy dążymy do mistrzostwa, wchodzimy w stan "przepływu" (flow) - stan pełnego zaangażowania, w którym wyzwanie jest na idealnym poziomie: ani zbyt łatwe (co prowadzi do nudy), ani zbyt trudne (co prowadzi do frustracji). Ludzie oceniają stan przepływu jako najbardziej satysfakcjonujące doświadczenie w życiu, nawet bardziej niż aktywności rekreacyjne.
Paradoksalnie, właśnie nieosiągalność perfekcji sprawia, że droga do mistrzostwa jest tak satysfakcjonująca. Gdyby mistrzostwo było w pełni osiągalne, straciłoby swój urok - po jego osiągnięciu nie byłoby już dokąd zmierzać.
~ Daniel Pink - Drive
Czy zauważyła/eś jak paski postępu wpływają na Twoją motywację podczas korzystania z aplikacji?